Strickmaschinenfabrik 1873-1892
Christian Schmidt en Heinrich Stoll hebben op 27 juli 1873 te Riedlingen een klein bedrijf overgenomen van Ferdinand Gröbe, en gingen in eigen regie breimachines maken en verkopen. Heinrich Stoll verliet de zaak in 1876 met andere inzichten en vertrok naar Reutlingen en begon daar een eigen breimachinefabriek.
In Riedlingen liep de breimachinehandel zo goed, dat Christian Schmidt tot de conclusie kwam dat de fabriek te klein was en uitbreiden op deze plek was uitgesloten. Ook de machineaandrijving door het waterrad kon de vraag niet meer aan. Na een tip van textielfabrikant Simon Diemer uit Neckarsulm, die ook afnemer van Schmidt's breimachines was, volgde de aankoop van een nieuw fabriekspand, een oude zaag- en gipsmolen. Op 1 april 1880 kwam het fabriekspand in zijn bezit. De breimachinefabriek verhuisde eind juni 1880 naar Neckarsulm en de breimachinebouw startte eind dat jaar met 2 bureaumedewerkers en zeven arbeiders. De eerste jaren tot 1884 waren niet eenvoudig, de waterkrachtaandrijving was niet zoals verwacht, er was onenigheid met een ander bedrijf over het medegebruik van de wateraandrijving en de grilligheid van overstroming beïnvloede de productie en de verkopen.
Er zijn waarschijnlijk niet zoveel breimachines behouden gebleven. Op de foto hierboven een exemplaar van het Zweirad- en NSU Museum Neckarsulm, gefotografeerd tijdens het 25e Int. NSU Treffen in Borculo 2005.
In de beginperiode was er goede vraag naar deze breimachines, voor de huisarbeid en industie. De firma Simon Diemer die een textielfabriek en winkel had in Neckarsulm, had in zijn drukste perioden circa 40 vrouwen in dienst. De mechanisatie in de textiel-industrie brachten snellere productiemethoden, afzetgebieden en inkomens. De eerste zaak van Simon Diemer (1826) is voortgezet in de huidige textielzaak Modehaus Diemer KG en deze is gevestigd aan de Marktstrasse 27 - 74172 Neckarsulm.
Gottlob Banzhaf - 1884-1910 - de periode ná Christian Schmidt
Oprichter Christian Schmidt overleed op 24 februari 1884 op jonge leeftijd (39 jaar) en werd opgevolgd door zijn zwager Gottlob Banzhaf (directeur van 1884 tot 1910) die de fabriek succesvol voortzette. Gottlob werkte al sedert 1879 in de werkplaats te Riedlingen. Door de familie en nog met instemming van Christian, werd na zijn overlijden per 27 april 1884 de “Neckarsulmer Strickmaschinenfabrik A.G.” opgericht. Een andere tegenslag was, dat zijn broer, professor ingenieur Carl Schmidt, die technisch adviseur was gebleven, drie jaar later in Stuttgart overleed. De fabriek werd in de tweede helft van de 80-er jaren geconfronteerd met een dalende omzet. De verkopen werden in die jaren door concurrentie getemperd en ook vanwege hogere invoerbelasting van het belangrijke afzetgebied Oostenrijk (1885). De Neckarsulmer Strickmaschinenfabrik werd gedwongen ook andere producten te gaan maken.
De trent en de vraag naar de eerste fietsen, maar vooral de verbeterde veiligheidsfietsen, veroorzaakte een ommekeer in de fabriek. In 1886 werden de eerste 'fietsen' geassembleerd uit Engelse onderdelen, naast de productie van breimachines. Langzaam maar zeker werden meer fietsen gebouwd en in 1892 werd de productie van breimachines stilgelegd met het oog op een goede toekomst in het mobiel maken van mensen. In dat jaar werd het merkteken N.S.U. in gebruik genomen; 3 letters uit de plaatsnaam Neckarsulm en pas op 24 september 1897 werd de eerste fabrieksnaam omgedoopt in “Neckarsulmer Fahrradwerke A.G.”
Gottlob Banzhaf
Directeur
Neckarsulmer Strickmaschinenfabrik A.G. 1884-1897 en aansluitend 1897-1910 van de Neckarsulmer Fahrradwerke A.G. — nam de beslissing ook fietsen te gaan maken en in 1892 te stoppen met de breimachineproductie. Onder zijn leiding werd de beslissing genomen motorfietsen te gaan bouwen vanaf 1900 en de automobielbouw volgde in 1906. G. Banzhaf zat zeker tot in 1923 in de Raad van Toezicht. Op 19 november 1858 geboren te Illingen en op 11 oktober 1930 overleden in Stuttgart.
Nadat de breimachineproductie was gestopt in 1892 — men was in 1886 gestart met het maken van fietsen — draaide rond 1893 de fietsproductie op volle toeren met eigen NSU fietsen. Hierboven de afdeling draaiers en frezers. Klik op foto voor vergroting.
Van de breimachineperiode was vrijwel niets meer overgebleven in het bedrijfsarchief van NSU. Hieronder een prijslijst uit 1890 met daarin verschillende breimachines afgebeeld. In bezit gekomen van de NSU GmbH rond 1990.
Brochure assortiment breimachines uit 1890
De prijslijst van de fabriek was voor die tijd een mooi resultaat van drukwerk met gebruik van verschillende lettertypen en afbeeldingen (koper- of staalgravures). Op het voorblad stond trots dat men in 1881 te Stuttgart een zilveren medaille had gewonnen en in 1884 te Linz een gouden medaille. Er werd zelfs nog gerefereerd aan de eerste fabrieksnaam van de in 1884 overleden Chr. Schmidt.
Op bladzijde 3 en 4 machine-voorbeelden die geschikt waren voor de huis-industrie. Ook worden prijzen genoemd voor de Duitse, Franse en Deense (Zweedse?) markt. Op bladzijde 10 verschillende hulpapparaten en vanaf bladzijde 11 de industrie-machines. Op bladzijde 16 en 17 werd geschreven dat er naast het systeem Lamb ook een verbeterd systeem Schmidt was ontwikkeld, dat zo'n 25% duurder was, maar wel veel beter.
Hierna worden de verschillende soorten breimachines beschreven.
21 van de 29 bladzijden worden getoond.
De afbeeldingen bladeren automatisch door. Wanneer op de knop PREV of NEXT geklikt wordt, verandert de instelling naar handmatig bladeren. Met de blokjes aan de onderzijde kan ook een andere afbeelding gekozen worden.
