Restauratie NSU TT
De NSU TT werd na de Prinz 4 L toegevoegd aan de
NSU-stal. Door een gouden tip kon ik een TT kopen van
iemand die in Haarlem woonde, was eerste eigenaar.
Deze auto was geleverd door Garage Koster in Heiloo en
altijd goed onderhouden door Cor Groen.
Na een pittig proefritje was de koop gesloten.
Een verslag van de restauratie in etappen.
Maart 1998 t/m juni 2000.
Logboek restauratie NSU TT 1969 - laatste nieuws bovenaan
19 maart 2011
Ongeveer 11 jaar na de complete restauratie rijdt de TT (20-05-1969) nog prima en ziet er nog goed uit voor een 42-jarige auto.
16 maart 2002
Nadat de originele TT motor is uitgebouwd, zie hieronder op 15 maart, staat de gereviseerde en jongere TT motor klaar voor montage. Deze is in de verrijdbare montagebok eerst
getest. Deze motor zit nog steeds in de auto (2011).
Op de foto is te zien dat het motordeel al los hangt van het differentieel. De motorbok wordt weggereden en met de verrijdbare kraan volgt het inhijsen.
De voorzijde van de motor, al hangend in de strop.
De plek voor de motor, slechts 4 tapeinden en moeren voor de montage.
De motor hangt op goede hoogte en het plaatwerk is beschermd.
Met de juiste stand van de motor lukt het precies.
De andere zijde, compleet met koppeling.
Montage van de overige onderdelen aan TT-motor XF006215 (1971).
Het opbouwen is bijna gereed. Het NSU-modulair systeem is zo eenvoudig...
15 maart 2002
Twee jaar na de restauratie moest de motor
verwisseld worden. De krukas oliekeerring links had lekkage en de compressie van de verbrandingsruimte bleek onvoldoende. Ik had nog een gereviseerd TT motorblok staan, dus de motor gewisseld in 2 dagen. Hieronder hoe de motor in een strop in balans uit de auto wordt gehaald met een hydraulische kraan. De motorklep is verwijderd.
Het motordeel hangt los.
De dynamo kan blijven zitten, de startmotor is verwijderd.
De motor wordt op een karretje geplaatst.
Op het differentieel-deel bij de koppeling is een hoeveelheid olie te zien, veroorzaakt door een lekkende oliekeerrring. De motor zit vast op het differentieelhuis met 4 moeren en gecentreerd met 2 pashulsen.
Maart 2000
De voortrein is voor een deel voorgemonteerd met de pedaalconstructie en gemonteerd aan de carrosserie. Daarna de veren en de complete fusee met hulpgereedschap omdat de draagarmen onder en boven in de 'neutrale' stand vastgedraaid moeten worden.
Met behulp van het hulpgereedschap staan de draagarmen vrijwel in de juiste horizontale stand; wanneer de auto op zijn wielen staat is de stand goed.
Het hulpgereedschap voor de eindmontage. De trekstang zit boven in het buitenste gat. Op de foto's is de 'haak' al losgenomen van het stalen hulpstuk dat gemonteerd zit met de originele M10 x 63 bout. Let op de stand van het hulpstuk: de uithollingen zorgen ervoor dat de 'haak' goed op z'n plaats blijft en de 45 gradenstand is gunstig voor het opvangen van de trekkracht en het hoekstuk zit er voor de veiligheid (haak kan niet losschieten).
Het gebruik van het hulpgereedschap, eerst voor de onderste draagarm met behulp van het middelste gat. (In de bovenplaat zijn later nog 2 gaten gemaakt voor de eindmontage, zie de foto's hierboven.)
Het hulpgereedschap voor de juiste montage van de draagarmen.
De hoofdremcilinder met de nieuwe remleidingen en de pedalen gemonteerd.
1999
De motor, differentieel, versnellingsbak, koppeling en carburateurs zijn gereviseerd. Proefgedraaid in de motorbok en klaar voor inbouwen.
De carrosserie op de achtergrond is nog kaal.
1999 carrosserie herstel
Verschillende plaatdelen moesten vernieuwd worden. De achterzijde en de aanliggende hoekplaten, binnenkokerbalken links en rechts, de dorpels en de buitenkokerbalken links en rechts, delen wielkuipen en de wielkuipranden.
Best een ingreep.
Maart 1998
De demontage is in maart 1998 begonnen en de restauratie is met de losse onderdelen gestart.
De kale carrosserie kwam in december 1999 in de garage, strak gemaakt en targaorange gespoten terug (G. Entius).
Hier foto's van de opstelling in de kantelbok (bok is door Bertus Nijland gemaakt).
Het plan en de uitvoering
Bepalen welke plaatdelen van de carrosserie vervangen moeten worden.
De achterzijde had aanrijschade en was redelijk gerepareerd, maar het was en bleef een geribbeld oppervlak dat echt moest worden opgeknapt, ook de beplating in de motorruimte. Dan de beide kokercontructies aan de zijkanten tussen de wielkasten. Van buiten slecht, maar ook van binnen behoorlijk aangetast. De binnendorpel en de buitendorpel moest dus vervangen worden. Ook de spatbordranden waren aangetast door roest.
Bepaling op welk niveau gerestaureerd moet worden. Omdat er vrij veel plaatdelen vernieuwd moesten worden, wordt de keus beperkt als je moet beslissen: of praktisch opknappen of een grondige restauratie. Het laatste dus.
Een belangrijk moment is de demontage van de onderdelen van de carrosserie.
Het is verstandig om eerst overzichtfoto's en detailfoto's te maken van de bestaande situatie. In de motorruimte, de kofferruimte, de inwendige bekleding van deuren, het dashboard, het remsysteem met de leidingen en het elektrisch systeem. Hoe logisch dingen ook zijn gemonteerd, maakt niet uit, zet het op de foto en/of een schets-tekening. De plek of stand van bepaalde onderdelen is soms zo logisch, dat ze nergens terug te vinden zijn in een werkplaatshandboek of oude brochure en dan is het prettig als je er zelf een afbeelding van hebt.
De gedemonteerde onderdelen moeten soms gemerkt worden omdat het dan erg makkelijk monteren is. Dat geldt met name voor de bedrading en alle klemmetjes. Doe dit op de goede manier zodat labeltjes echt blijven zitten en herkenbaar blijven. Kost wel wat tijd maar dat win je bij montage weer terug. In sommige gevallen is het essentieel om een bepaalde montagevolgorde aan te houden. Noteer dus de volgorde van demonteren, die kan helpen bij de opbouw. Het is erg vervelend als je iets hebt vastgezet en dat moet later weer los.
De remtrommels en naven, de achterwielophanging en de voortrein in z'n geheel monteren nadat de hoofdremcilinder en de bijbehorende leidingen zijn gemonteerd. Omdat de carrosserie een grondige opknapbeurt zou krijgen had ik er voor gekozen ook alle overige onderdelen en de motor, grondig onder handen te nemen.
Omdat je nu veel dingen tegelijk zou willen doen, is het handig om eens na te denken over een volgorde van werken. Wat je zelf niet kan doen, moet je uitbesteden. Voor mij was dit het herstellen van de complete carrosserie inclusief de deuren. Zandstralen, lassen, strak maken carrosserie en weer targaoranje spuiten. Ook de stoelen, bank en het tapijt waren zodanig verkleurd dat een nieuwe bekleding werd afgesproken bij een bekleder.
Toen de carrosserie en het nieuwe plaatwerk werd opgehaald had ik vervolgens de tijd om alle onderdelen aan te pakken. De motor was natuurlijk een uitdaging. Bijna helemaal uit elkaar. De cilinderkoppen geheel gereviseerd, het carterdeel gedeeltelijk gereviseerd, dynamo nieuwe lagers, wisselbak nagekeken, differentieel gedeeltelijk gereviseerd. De carburateurs tot de laatste schroef uit elkaar en gereviseerd.
Wat te reviseren was werd gereviseerd en wat te slecht was werd vernieuwd.
Het remsysteem verdient altijd veel aandacht. Alle onderdelen, remleidingen, remslangen, klembeugels, remcilinders en hoofdremcilinder vernieuwd. Daarbij is het van belang dat ook -nieuwe- oude remcilinders inwendig gecontroleerd worden en van nieuwe rempasta worden voorzien. Remzadels helemaal uit elkaar en geheel gereviseerd inclusief het verzinken.
De voortrein met alle onderdelen uit elkaar, van nieuwe lak voorzien, alle ooit verzinkte onderdelen opnieuw laten verzinken en passiveren. Maak vooraf de keus om de onderdelen blank (blauw) of geel te laten passiveren. De onderdelen zijn eerst mechanisch blank geborsteld met een roterende staalborstel en meestal nabewerkt met een dubbele zoetvijl. Hierdoor ontstaat een perfecte zinklaag zonder scherpe kanten of een te dunne zinklaag. Na deze behandeling heb ik alle verzinkte onderdelen voorzien van een dunne laag conserveringsmiddel RX-5. Dit is een soort lak die na enkele dagen drogen zeer slijtvast en hard is en tegen hoge temperaturen kan. Dus erg prettig tegen vocht en goed bruikbaar voor onderdelen die aan de motor zitten.
De remtrommels en de remvoeringen moeten op elkaar worden afgestemd. Als je remtrommels laat nadraaien moeten ook de remschoenen gelijktijdig worden aangepast. De schroefveren goed schoonmaken en opnieuw lakken. Nieuwe schokdempers monteren of de oude laten reviseren. Remtrommels vooraf goed schoonmaken en eventueel polijsten.
Ga na welke onderdelen vernieuwd moeten worden. Ga op zoek naar die onderdelen of bestel ze bij een leverancier. Meestal moeten rubbers (raamrubbers), veertjes, kabels, sierlijsten vernieuwd worden, geleidebussen schakelstang, kogels van het schakelmechanisme en alle oliekeerringen.
Het is ook de gelegenheid om de lange schakelstang te laten verzinken. Knap de velgen op en voorzie ze van enkele stevige laklagen.
Op een gegeven moment zijn alle onderdelen gereed voor montage en dan wordt de carrosserie (december 1999) afgeleverd met de portieren, de kofferdeksel en de motorklep. Ik had besloten om de carrosserie en de portieren waar mogelijk, inwendig, van een RX-5 laklaag te voorzien inclusief de bodem. Ik had de beschikking over een handige kantelbok, waar de hele carrosserie in vastgezet kon worden. Zodoende kon ik heel makkelijk de bodem bewerken en de overige beplating van binnen.
De bodem en wielkasten eerst bewerkt met RX-5. Na 2 weken drogen 2 lagen 3M verkwastbare undercoating 08803 erover en na een week weer 2 lagen RX-5. Na 11 jaar zit deze combi-coating er nog perfect op.
De achterwielophanging en voorwielophanging compleet gemonteerd. Alle wiellagers zijn vernieuwd. Nieuwe fuseepen-lagering (brons) gemonteerd en nageruimd. Stuurinrichting gereviseerd en nieuwe spoorstangen gemonteerd.
Daarna de auto uit de kantelbok en de overige onderdelen monteren, de motor erin takelen, die vooraf in een motorbok had proefgedraaid. Alle ruiten met nieuwe rubbers en pezen monteren en de elektrische bedrading (deels vernieuwd) aangebracht.
Voordat de benzinetank gemonteerd wordt, deze inwendig reinigen met benzine. Als de tank een jaar droog staat treedt er toch wat roestvorming op en vervuiling. Toen de tank was gemonteerd kreeg ik direct problemen met de stationair-sproeier waardoor de motor bij stationair toerental stopte.
Het elektrisch systeem testen: let vooral op goede massa-aansluitingen aan de carrosserie. Het is pijnlijk een mooi stukje spuitwerk weg te krabben, maar het is de beste manier. Na het aanbrengen van de verbinding wat lak erover.
Vul en ontlucht het remsysteem en controleer de afstelling van de remschoenen. Proefrijden, laten keuren, nieuwe banden, achterwielophanging laten richten en wielen uitlijnen, stuur in de juiste stand, oppoetsen, lekker rijden met de FM-autoradio aan, begin juni 2000 was de auto gereed ;-) en naar Neckarsulm voor de 20ste internationale NSU meeting 23-25 juni 2000!
Fotoverslag vanaf 1 maart 1998 - de ontmanteling
1 maart 1998
De TT had al enige tijd stilgestaan en stond een klein jaar te koop. Uiteindelijk de knoop doorgehakt; hij moest opgeknapt worden. Alle kleine onderdelen en de motor worden verwijderd. Een brug of kraan is hierbij nodig. De voortrein en de achterwielen zijn handig voor transport, die worden later verwijderd.
De koplampen demonteren, toch even een foto nemen. Hoe loopt de bedrading en hoe zitten die simpele veertjes.
De complete motor. Die moet er helemaal uit.
De bobine en de spanningsregelaar met de bedrading.
De fabriek zonder luchtfilters.
Een overzicht van de carburateurs en kabels.
Demontage in de garage, deel van de motorruimte en de dempingsplaat.
Rechts hangt een kaartje aan een draad: handig om even te noteren, dus zorg voor een voorraad van die kaartjes, later heb je daar veel aan!
April 1998 opgehaald met een auto-ambulance en naar het hospitaal voor een chirurgische ingreep en een nieuwe laklaag.
