Pedalen NSU Prinz 4 - 1000 - TT
Over de constructie van de 3 pedalen is eigenlijk
weinig geschreven. In het NSU werkplaatshandboek
staat alleen een beschrijving van demontage en de
montage. Piet Olyslager's Autovraagbaak heeft dit
onderdeel ook heel summier beschreven.
De pedalen geven gelukkig normaal ook weinig problemen, maar vocht, slijtage en roest tasten de goede werking op den duur toch aan. Allereerst wat algemene uitleg over die 3 pedalen, daarna de constructie en de restauratietips.
Inleiding
De pedalen van de Prinz 4 en de 1000 modellen werken volgens hetzelfde principe, maar verschillen op enkele punten toch van elkaar. De verschillen zitten in de vorm en afmeting van de koppelingspedaalarm en -beugel en de gaspedaalarm. De constructie van de rempedaalbeugel is van de Prinz 4 en 1000 modellen gelijk. De gaspedaalarm is voorzien van een metalen voetplaat, de rem- en de koppelingspedaalarm zijn voorzien van pedaalrubbers. Als de pedalenset onderzocht moet worden, dan moet het pedalenschild van de bodem losgemaakt worden. De 3 pedalen draaien op een soepel soort nylon lagerbus en zijn in wezen onderhoudsvrij. Maar, welke constructeur had nu verwacht dat uw auto 30 jaar meeging! Als we het onderhoud eenvoudig willen houden, kunt u volstaan om, na de controle op de werking, de 4 lagerpunten met siliconenolie in te spuiten. Succes is verzekerd.
Gereedschap
Als we de koppelingspedaalas en de overige pedaalonderdelen helemaal willen verwijderen uit de voortrein (en later weer monteren), dan hebben we speciale gereedschappen nodig:
- Kleine trekker voor demontage koppelings- en het rempedaalarm 47 91 00 900
- Speciale drevelstang voor demontage/montage van lagerbuis uit de voortrein zie tekening hieronder
Voor het demonteren en het monteren van het pedalenschild, gas- en rempedaal en lagerbuis demonteren en monteren; koppeling- en gaskabels losmaken en bevestigen; lagerbussen vernieuwen; wagen op en van de hefbrug rijden; lagerbuis van vet voorzien, kreeg men in de NSU-garage 2 uur en 21 minuten.
Als de hoofdremcilinder werd afgekoppeld en aangekoppeld inclusief het ontluchten werd er ruim 3 uur gerekend, dus het is een pittige klus.
Constructie
De basis van de pedalenset is de lagerbuis die vastgeperst zit in de traverse. Deze lagerbuis draagt op 2 punten en op 1 perspassing. De perspassing is een lip die aan de buis (diameter 2 inch uitwendig) van de voortrein zit gelast. In de lagerbuis zitten aan beide zijden 2 lagerbussen van kunststof, waarin de koppelingspedaalas draait. Deze 2 lagerbussen moeten een grote kracht verwerken, vooral bij de 1000 en de TT, omdat bij dit koppelingstype relatief veel kracht nodig is om te ontkoppelen. De lagerbussen vervormen na verloop van tijd en de koppelingspedaalas (dik 12 mm) slijt meestal een beetje in, vanwege de voortdurende korte heen- en weerbeweging. Het gevolg is dat vocht en vuil via de slijtageruimte, de goede werking aantast. Dat kan zo ernstig worden dat de koppelingspedaalas, door roestvorming, zó vast komt te zitten, dat deze echt niet meer kan draaien. Het opvallende is dan, dat ontkoppelen en koppelen dan meestal toch nog wel lukt, maar de reden daarvan is, dat de lagerbuis los gaat zitten in de perspassing van de lip. In zo'n geval wordt ontkoppelen en vooral het koppelen een bezigheid met onvoorziene verrassingen en de veiligheid is dan in het geding.
De hele pedalenset moet dan gedemonteerd en gereviseerd worden. De rempedaalbeugel en de gaspedaalarm draaien om de buitenkant van de lagerbuis.
Rempedaal
De rempedaalbeugel draait om de lagerbuis en is met 2 kunststof bussen gelagerd. Ook hier kan wat speling ontstaan, maar dit geeft eigenlijk weinig problemen. De verbindingspen (dik 8 mm) waar de gaffelpen van de hoofdremcilinder op zit gemonteerd, wil wel eens problemen geven omdat bij demontage blijkt dat die vastgeroest zit in de rempedaalbeugel. Deze pen móet verwijderd worden. Als tussenoplossing kan ook eerst de hoofdremcilinder losgekoppeld worden door de zekeringsring die in de hoofdremcilinder zit, te demonteren. Als de verbindingspen er uit is, is de hoofdremcilinder ontkoppeld van de pedalenset.
Gaspedaal
De gaspedaalarm is gelagerd met 1 kunststof bus en draait over de lagerbuis. De stalen voetplaat zit aan de gaspedaalarm bevestigd met M10x1 en een contramoer. Bij de Prinz 4 is een klein type gaspedaalarm gemonteerd en de kabelarm is vlak, bij de 4-cilindermodellen is de gaspedaalarm wat langer en de kabelarm geknikt (zie de tekening).
Demontage gehele pedalenset
Maak de koppelingskabel en de gaskabel los. Demonteer het koppelings- en rempedaalarm uit de conische vatting met een kleine trekker. Draai de contramoer van de gaspedaalvoetplaat los en verwijder de gaspedaalvoetplaat. Maak de verbindingspen los van de rempedaalbeugel door 2 asborgringen te verwijderen en de pen, dik 8 mm, uit de rempedaalbeugel te tikken. Maak de asborgring bij de koppelingspedaalbeugel los en tik de koppelingspedaalbeugel van de spiebaanvertanding. Tik daarna de koppelingspedaalas uit de lagerbuis.
Maak de 2 zekeringsringen, d= 20 mm, los. Tik nu met een speciale doorn de lagerbuis uit de lip met perspassing.
Tekening onderdelen en gereedschap
Revisie en tips
De lagerbuis en de koppelingspedaalas
In de lagerbuis zijn 2 kamers gedraaid, met een inwendige diameter van 15 mm. Aan de kant van de koppelingspedaalbeugel is de kamer 15 mm diep en aan de andere kant is de kamer 20 mm diep. De kracht op de 'kabelkant' is groter (door kleinere hefboom), dus is er ruimte gemaakt voor een bredere lagerbus. De praktijk leert, dat aan beide zijden gewoon dezelfde lagerbus zit, 15 mm breed, terwijl dat van oorsprong niet de bedoeling was. Op dit punt kunnen we dus een verbetering aanbrengen, door een bredere lagerbus toe te passen (maken). Tevens kunnen we de lagerbussen moderniseren door lagerbussen van Teflon (PTFE) te maken. De 2 bussen kunnen op de koppelingspedaalas, die misschien iets is ingesleten, pas gemaakt worden. Met de toevoeging van voldoende kogellagervet draait de koppelingspedaalas nu spelingsvrij en licht in de lagerbuis.
Koppelingspedaalbeugel
In de koppelingspedaalbeugel zelf zit inwendige spiebaanvertanding om de stand van het koppelingspedaal in te stellen en om een perfecte verbinding te maken. Voordat deze verbinding wordt losgemaakt is het verstandig om de stand te merken. Het probleem van deze verbinding is, dat deze verschrikkelijk vast kan komen te zitten door roestvorming. Bij montage dus altijd waterbestendig kogellagervet toepassen. De koppelingspedaalas wordt geborgd met een asborgring 10 mm. Aan de koppelingskabelbeugel zit de aansluitbeugel van de kabel zelf. Zorg voor een spelingsvrije pen, 5 mm, en een 'rammelvrije' montage.
Het rempedaal
De rempedaalbeugel is meestal gemaakt uit dik plaatstaal en buis, maar de eerste typen waren gegoten. De 2 kunststof lagerbussen mogen niet te veel speling hebben anders moeten zij vervangen worden. Het gat voor de aansluiting voor de hoofdremcilinder, 8 mm diameter, mag een kleine speling hebben. De 2 lippen van de gaffelpen (van de hoofdremcilinder) moeten strak en spelingvrij tegen de rempedaalbeugel-scharniervlakken aansluiten. Omdat de inwendige maatvoering van de gaffelpen (12,2 mm) en de rempedaalbeugel-scharniervlakken (11,2 mm) niet helemaal overeenkomt, werden de gaffellippen iets naar binnen geknepen.
Het werkt, maar beter is het om tussen de rempedaalbeugel en de gaffellippen, dunne nylon of Teflon ringen te monteren (0,5 mm); dan is er geen staal op staal wrijving en het scharniert perfect. De conische aansluiting van de rempedaalarm zelf is dikker dan die van het koppelingspedaalarm. Verwisselen van de pedalen is dus niet mogelijk. De pedalen vastzetten met een zelfborgende moer (M8 DIN 980 of 985) en eventueel vloeibaar borgmiddel gebruiken. De conus bij montage vooraf licht invetten. Aan een klein lipje onderaan de rempedaalbeugel, zit een trekveer die het rempedaal in de neutral stand trekt.
Bijkomend werk: controleren van de remleidingen die op de hoofdremcilinder zijn aangesloten, lekkage bij nippels, beschadiging van de remleidingen zelf (bevestigingsbandage losnemen) en corrosie. Beoordeel of de hoofdremcilinder gereviseerd moet worden. Dit is hét moment om de hoofdremcilinder eens onder handen te nemen. Na montage van de remdelen moet het remsysteem geheel ontlucht worden. Controleer het peil in het remvloeistofreservoir.
Het gaspedaal
Dit pedaal is eigenlijk het minst kwetsbare pedaal. Let op de aanslag op de traverse (zeskant) en stel dit zo af dat de buis van het pedaal tegen de vlakke kant van het zeskant komt. De kunststof lagerbus mag niet te veel speling hebben; de lagerbus in- en uitwendig licht insmeren met waterbestendig kogellagervet. Aan de rechterzijde zit 1 afstandsring 20 x 30 x 1,5 mm gemonteerd. In de beginjaren werden aan beide zijden afstandringen gebruikt.
Bij montage van de lagerbuis (in combinatie met de gaspedaalarm) moet er op gelet worden dat er een kleine axiale speling aanwezig is. Het uitslag van het gaspedaal moet zo worden afgesteld dat bij maximaal gasgeven, de gasklep geheel open gaat, maar zodanig dat het gasklepmechaniek aan de carburateur niet kan worden overbelast. Deze afstelling geschiedt dus met de zeskanten aanslag die aan de traverse zit gemonteerd.
Montagevolgorde
Zorg ervoor dat het gekartelde deel van de lagerbuis is 'opgeruwd' zodat deze zwaar in de perspassing van de lip gaat. Gebruik hiervoor een klein beiteltje. De lagerbuis voor een deel door de lip met perspassing duwen. Vervolgens 1 zekeringsring 20 mm in de binnenste groef om de lagerbuis leggen, de lagerbuis verder door de vatting duwen en gelijktijdig de rempedaalbeugel om de lagerbuis monteren (met vet). Voor het laatste stuk moet de dreveldoorn + hulpstuk gebruikt worden om de lagerbuis vast te persen in de vatting. Haal de rechter lagerbus uit de lagerbuis, doe de lagerbug om de koppelingspedaalas en monteer de koppelingspedaalas inclusief de afstandsring 20 x 30 en de gaspedaalarm.
Het opgeruwde deel van de lagerbuis (perspassing) vlak voor de eindmontage, ontvetten en spaarzaam met bus- en lagerbevestiging (Loctite) insmeren om een hechte verbinding te krijgen. Nadat de lagerbuis correct is gemonteerd, het overtollige borgmiddel goed verwijderen. Hierna kan de buitenste zekeringsring 20 mm gemonteerd worden. Na definitieve montage van de koppelingspedaalas, de koppelingsbeugel monteren in de juiste stand (vooraf merken) en borgen met een asborgring. Hierna de pedaalarmen monteren met de verschillende aanslag- en afdichtingsrubbers.